CHOROBY CYWILIZACYJNE,

CHOROBY CYWILIZACYJNE

Wykonał :

Czarnecki Sebastian

Bryk Maciek

Świat w którym żyjemy nieustannie się zmienia a lista wyzwań cywilizacyjnych i społecznych jest coraz dłuższa. Świadomi jesteśmy, że na całym świecie wskutek stałego rozwoju cywilizacyjnego oraz postępującego uprzemysłowienia i urbanizacji gwałtownie wzrasta liczba czynników powodujących bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego.

Choroby cywilizacyjne są wywołane nie tylko wykorzystywaniem tzw. zdobyczy cywilizacji. Te zdobycze pozwalają człowiekowi na maksymalne ograniczenie ruchu fizycznego, angażując tylko niektóre mięśnie, ale również eliminują naturalne czynniki środowiska, warunkujące dobry stan zdrowia człowieka. Stanowią one u nas ok. 80% wszystkich przyczyn zgonów. Są to głównie choroby krążenia, układu oddechowego (np. astma - silne napady duszności wywołane skurczami oskrzelików itd.), alergie, nowotwory (nieprawidłowy nadmierny rozrost tkanki ustrojowej, nieskoordynowany, trwający mimo ustąpienia czynnika, który go wywołał i nie reagujący na naturalne mechanizmy regulacyjne organizmu) i choroby o podłożu psychicznym (nerwice, depresje, stres, schizofrenie, manie itp.).

Cukrzyca

to, zgodnie z definicją Swiatowej Organizacji Zdrowia grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

Najczęstsze postacie cukrzycy wynikają ze zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę (insulinooporność) oraz upośledzenia wydzielania insuliny (w cukrzycy typu 2), niedoboru insuliny związanego z niszczeniem trzustki (w cukrzycy typu 1) bądź zmian hormonalnych związanych z okresem ciąży (cukrzyca ciężarnych). Ostatecznie wszystkie postacie cukrzycy wynikają z niezdolności komórek beta do produkcji wystarczającej ilości insuliny, która mogłaby zapobiec hiperglikemii.

Zasadą współczesnej terapii cukrzycy jest leczenie wszystkich zaburzeń towarzyszących chorobie, a nie tylko kontrola gospodarki węglowodanowej. Dążenie do normalizacji masy ciała, zwiększenie aktywności fizycznej, właściwa dieta, leczenie częstych w cukrzycy zaburzeń lipidowych, nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu krążenia

Typy cukrzycy

Cukrzyca typu 1 (dawniej nazywana insulinozależną,) lub typu dziecięcego) – jest spowodowana rzeczywistym brakiem insuliny na skutek uszkodzenia komórek Beta trzustki. Jedynie te komórki mogą wytwarzać insulinę. Choroba pojawia się najczęściej u dzieci i osób młodych, choć może się rozpocząć nawet po 80. roku życia. Leczenie wymaga stałego podawania insuliny. Zwykle przyczyną choroby jest uszkodzenie komórek β przez własny układ odpornościowy (autoagresja, stąd również nazwa: cukrzyca autoimmunologiczna). Tempo niszczenia komórek może być szybkie lub wolne. Postać szybko postępująca zwykle występuje u dzieci. Wolno postępująca postać cukrzycy występująca u dorosłych nosi nazwę utajonej cukrzycy autoimmunologicznej dorosłych.

Cukrzyca typu 2

to najczęstsza postać cukrzycy (dawniej nazywana insulinoniezależną), U chorych zaburzone jest zarówno działanie, jak i wydzielanie insuliny, przy czym dominującą rolę może odgrywać jedna lub druga nieprawidłowość. Chorzy są mało wrażliwi na działanie insuliny (insulinoopornośc). Zwykle w początkowej fazie choroby insulina jest wydzielana w większej ilości – ale niewystarczająco do zwiększonych insulinoopornością potrzeb organizmu.

Podstawowym objawem cukrzycy jest podwyższenie stężenia glukozy we krwi. W zależności od zaawansowania choroby może ono występować jedynie po spożyciu węglowodanów lub niezależnie od niego. Zawartość cukru we krwi podaje się w miligramach na 100 ml krwi (mg%) lub w milimolach na litr (mmol/l). Prawidłowa glikemia na czczo to 60-99 mg/dl (3,4-5,5 mmol/l), Niższe stężenie glukozy oznacza hipoglikemię, a wyższe hiperglikemię.

Leczenie polega na :

przyjmowaniu preparatów insuliny

przyjmowaniu leków przeciwcukrzycowe

prowadzeniu regularnego wysiłku fizycznego, odpowiedniej diety i trybu życia

ograniczeniu spożycia alkoholu

regularnym badaniu stężenia poziomu cukru we krwi

oznaczanie innych wskaźników w celu monitorowania przebiegu cukrzycy

Nadciśnienie tętnicze

choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi.

Zdecydowana większość (ponad 90%) przypadków nadciśnienia ma charakter pierwotny, tzn. bez znanej somatycznej przyczyny, którą da się usunąć interwencją medyczną. Etiologia nadciśnienia tętniczego pierwotnego nie została w pełni ustalona. Uważa się, że odgrywają w niej rolę czynniki genetyczne i środowiskowe. Pozostałe przypadki to choroba o charakterze wtórnym, gdy dobrze jest znana przyczyna choroby, np.: choroby nerek, choroby gruczołów dokrewnych lub choroby mózgu.

Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego

Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego przyjęło w 2003 klasyfikację nadciśnienia tętniczego zgodną z opublikowanymi w tym samym roku wytycznymi European Society of Hypertension (ESH) i European Society of Cardiology (ESC). Arbitralne wydzielenie wartości progowych jest uzasadnione ze względów praktycznych - ułatwia postępowanie diagnostyczne, lecznicze oraz rzutuje na rokowanie.

Ciśnienie optymalne:

< 120

< 80

Ciśnienie prawidłowe

120 - 129

80 - 84

Ciśnienie wysokie prawidłowe

130 - 139

85 - 89

Nadciśnienie stopień 1 - łagodne

140 - 159

90 - 99

Nadciśnienie stopień 2 - umiarkowane

160 - 179

100 - 109

Nadciśnienie stopień 3 - ciężkie

≥ 180

≥ 110

W 2000 roku 972 miliony dorosłych ludzi na świecie chorowało na nadciśnienie tętnicze, z czego 639 milionów w krajach rozwiniętych. Przewiduje się, że w 2025 będzie na świecie 1,5 miliarda osób z nadciśnieniem

Nadciśnienie, aż do chwili wystąpienia powikłań, zwykle przebiega skrycie. Podwyższone wartości ciśnienia tętniczego wykrywane są w wyniku rutynowego badania lekarskiego bądź incydentalnym pomiarem.

Przez wiele lat istniejącemu nadciśnieniu mogą nie towarzyszyć żadne objawy. Jeśli już wystąpią, są one mało charakterystyczne: bóle głowy, nadmierna pobudliwość, bezsenność, łatwe męczenie, czasem uczucie kołatania serca, zaczerwienienie twarzy, szyi, klatki piersiowej (zwłaszcza przy dużym wzroście ciśnienia). W przypadku nadciśnienia wtórnego mogą być obecne objawy choroby podstawowej.

Leczenie,wskazania :

Zmiana stylu życia istotnie obniża wartości ciśnienia tętniczego u osób z ciśnieniem podwyższonym i prawdopodobnie może zapobiegać rozwojowi choroby u osób, które mają do niej genetycznie uwarunkowane skłonności. Elementy leczenia niefarmakologicznego to: normalizacja masy ciała, przestrzeganie odpowiedniej diety, w tym nienadużywanie alkoholu i soli, ograniczenie spożycia tłuszczów, zwłaszcza nasyconych, zaprzestanie palenia tytoniu i zwiększenie aktywności fizycznej. Łącznie interwencje niefarmakologiczne zmniejszają 5-letnią zapadalność na nadciśnienie tętnicze o 50%.

Choroba niedokrwienna serca

Choroba niedokrwienna serca- jest to zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze. Zaburzenie równowagi pomiędzy zapotrzebowaniem a możliwością ich dostarczenia, pomimo wykorzystania mechanizmów autoregulacyjnych zwiększających przepływ przez mięsień sercowy, zwanych rezerwą wieńcową, doprowadza do niedotlenienia zwanego również niewydolnością wieńcową.

Choroba niedokrwienna serca ze wszystkimi jej podtypami jest najczęstszą przyczyną śmierci w większości państw zachodnich. Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej jest miażdżyca tętnic wieńcowych.

Ultrasonografia wewnątrzwieńcowa - na zielono zaznaczono blaszkę miażdżycową zawężającą światło naczynia

W Polsce częstość zachorowania wynosi średnio 620 przypadków na 100 tysięcy dla mężczyzn i 220 przypadków na 100 tysięcy u kobiet. Zapadalność jest mniejsza na wsiach niż w dużych miastach. Częstość występowania dławicy rośnie gwałtownie z wiekiem u obojga płci: od 0,1–1% u kobiet w wieku 45–54 lat do 10–15% u kobiet w wieku 65–74 lat oraz od 2–5% u mężczyzn w wieku 45–54 lat do 10–20% u mężczyzn w wieku 65–74 lat.W Polsce obserwuje się również wzrost występowania tej choroby wśród kobiet i ludzi młodych: obserwuje się zwiększoną zachorowalność wśród 20 - 30 latków.

Czynniki ryzyka

czynniki socjalne

poziom wykształcenia

rodzaj zatrudnienia (stanowisko, typ pracy, aktywność fizyczna w pracy, stres związany z pracą)

dochód

stan cywilny

struktura gospodarstwa domowego

poziom wsparcia socjalnego oraz zadowolenie z kontaktów społecznych

czynniki behawioralne

osobowość

palenie papierowsów

spożywanie alkoholu

sposób i rodzaj odżywiania

poziom aktywności fizycznej

zaburzenia snu

somatyczne czynniki ryzyka

nadciśnienie tętnicze

hipercholesterolemia

Otyłość brzuszna

cukrzyca

Charakterystycznym objawem przewlekłej choroby niedokrwiennej jest ból w klatce piersiowej, który charakteryzuje się dużą zmiennością i często jest nietypowy, jednak ma pewne cechy wyróżniające:

jest zlokalizowany zamostkowo, ma charakter przeszywający, promieniuje do barków, zwłaszcza lewego, przyśrodkowych części ramion i przedramion lub palców IV i V. Może także promieniować do żuchwy , szczęki lub szyi, ale także do nadbrzusza

ma charakter zaciskający, uciskający, dławiący, zwykle połączony z uczuciem duszności (stąd dusznica bolesna), rozpierający, piekący lub określany jako uczucie ciężaru w klatce piersiowej. Niekiedy towarzyszą mu poty, niepokój, strach, zasłabnięcie

nasila się w czasie wysiłku, stresu, pod działaniem zimna, po obfitym posiłku

ustępuje samoistnie w odpoczynku lub pod wpływem podjęzykowego zastosowania nitrogliceryny.

Obszary bólowe podczas zawału

Leczenie

Celem leczenia przewlekłej, stabilnej choroby niedokrwiennej jest poprawa jakości życia poprzez zmniejszenie liczby ilości napadów niedokrwienia oraz poprawa rokowania. Cel ten realizuje się poprzez stosowanie następujących leków:

leki przeciwpłytkowe

kwas acetylosalicylowy stosowany w dawce 75 - 150 mg na dobę do końca życia

tiklopidyna nie powinna być aktualnie stosowana z uwagi na ryzyko neutropenii i trombocytopenii

klopidogrel powinien być stosowany w wybranych sytuacjach. Badanie CAPRIE wykazało wyższą jego skuteczność w porównaniu do aspiryny u pacjentów z chorobą naczyń obwodowych, udaru mózgu i zawału mięśnia sercowego, jednak wyniki te nie są istotne statystycznie i różnica ceny leku nie uzasadnia rutynowego stosowania klopidgrelu

leki hipolipemizujące

· antagoniści kanału wapniowego c

inhibitory konwertazy angiotensyny (na przykład perindopril, lizynopril)

nitraty czyli pochodne nitrogliceryny

Inwazyjne leczenie choroby niedokrwiennej serca

Choroba niedokrwienna serca występuje w 2 postaciach: przewlekłej (stabilnej) i ostrej (niestabilnej), mieszczącej się dzisiaj w pojęciu ostrego zespołu wieńcowego. Jedna postać może przejść w drugą, gdyż różnią się jedynie dynamiką (w postaci przewlekłej istnieje zwężenie światła naczynia wieńcowego, w postaci niestabilnej dochodzi do gwałtownego zamknięcia światła naczynia wskutek zakrzepu lub istnienia tak zwanej niestabilnej blaszki miażdżycowej). Warunkuje to odmienny przebieg postępowania w tych przypadkach. Ostre zespoły wieńcowe, w zależności od występowania zmian w badaniach biochemicznych krwi, sugerujących zawał (martwicę) mięśnia sercowego, takich jak fosforylaza glikogenu, sercowe białko wiążące kwasy tłuszczowe (h-FABP), mioglobina, troponina, kinaza kreatynowa, oraz zmian w EKG polegających na ocenie uniesienia lub braku uniesienia odcinka ST elektrokardiogramu

Charakterystyczny obraz obniżenia odcinka ST świadczący o zawale

Astma oskrzelowa, dychawica oskrzelowa

Jest to przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych o podłożu alergicznym, charakteryzująca się skurczem oskrzeli, samoistnie lub farmakologicznie odwracalnym, oraz nadreaktywnością oskrzeli.

Astmę oskrzelową dzieli się na:

sporadyczną:

objawy rzadziej niż 1 raz w tygodniu,

objawy nocne nie częściej niż 2 razy w miesiącu,

zaostrzenia są krótkotrwałe;

przewlekłą lekką:

objawy częściej niż 1x w tygodniu, ale rzadziej niż 1x dziennie,

objawy nocne częściej niż 2x w miesiącu,

zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność;

przewlekłą umiarkowaną:

objawy codziennie,

objawy nocne częściej niż 1 x w tygodniu,

zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność;

przewlekłą ciężką:

objawy codziennie,

częste zaostrzenia,

częste objawy nocne,

ograniczenie aktywności fizycznej

Typowe objawy to:

napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli,

świszczący oddech,

kaszel,

uczucie ciężaru w klatce piersiowej

Wstępne rozpoznanie można często ustalić na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez chorego. Jednak do ustalenia diagnozy niezbędne są badania dodatkowe. Najistotniejsze to: spirometria z próbą rozkurczową, prowokacyjne testy wziewne, testy skórne ,poziom swoistych przeciwciał w surowicy krwi.

Leczenie

W astmie oskrzelowej jest ściśle uwarunkowane stopniem ciężkości choroby

Zasadnicze znaczenie w procesie le...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

CHOROBY CYWILIZACYJNE

CHOROBY CYWILIZACYJNE,

Odnośniki