CECHY DEMOGRAFICZNE, Politologia-wykłady , opracowania,streszczenia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
CECHY DEMOGRAFICZNE
Do cech demograficznych należy: - struktura ludności wg płci – nowo zasiedlane obszary wykazują przewagę mężczyzn, - wg wieku – zależy od zaawansowania danej populacji w rozwojowym cyklu demograficznym, przyrostu naturalnego i poziomu opieki zdrowotnej.
Cechy demograficzne dzielimy na ilościowe (zalicza się do nich: liczbę zgonów, urodzeń, zawieranych małżeństw, migracje itp.) oraz jakościowe (dziedziczenie cech fizycznych i psychicznych, charakter oraz moralność jednostek i zbiorowości). Dlatego też mówi się o demografii ilościowej i jakościowej.
Płeć, jako cecha demograficzna, wiąże się ze zbiorem cech biologicznych organizmu człowieka warunkujących jego zdolność do prokreacji. Zdolność do wytwarzania gamet żeńskich charakteryzuje kobiety, zdolność do wytwarzania gamet męskich mężczyzn. W demografii umowną dolną granicą wieku dojrzałości fizjologicznej przyjęło się uważać dla kobiet wiek 15 lat, dla mężczyzn – 17 lub 18.
Specyficzną właściwością jest wiek człowieka traktowany jako cecha elementarna. Wiek stanowi różnicę czasu dzielącego moment obserwacji od momentu urodzenia. Jest cechą ilościową, ciągłą. Wyrazić można go w jednostkach czasu: latach, miesiącach, dniach, godzinach. W odniesieniu do populacji jest właściwością złożoną, ponieważ jednym wymiarem jest czas chronologiczny (kalendarzowy) wspólny dla wszystkich jednostek, oraz drugi, wiek indywidualny jednostki. Jednostki będące w określonym wieku mogą być scharakteryzowane przez zbiór różnych cech. W zależności od celu badania wyróżnia się cech pierwotne (pozwalają na identyfikację stadium, w którym znajduje się jednostka, np. stan cywilny) i wtórne (różnicują jednostki będące w tym samym stadium, np. miejsce zamieszkania)
Ważną cechą demograficzną jest stan cywilny – różnicuje i charakteryzuje ona jednostki. Stanem cywilnym określa się zespół cech, określających sytuację osoby fizycznej w rodzinie (pokrewieństwo, związek małżeński), a także (w szerszym znaczeniu) cech charakteryzujących jej sytuację osobistą. Zmiana stanu cywilnego traktowana jest jako zdarzenie demograficzne. Jest więc nim zawarcie związku małżeńskiego bądź jego rozwiązanie w wyniku rozwodu lub zgonu małżonka. Kategorię stanu cywilnego wyznacza to, czy osoba jest lub była formalnie związana prawnym związkiem małżeńskim z drugą osobą.
W analizie struktury ludności ważną rolę odgrywają cechy społeczno – ekonomiczne, dotyczące poszczególnych osób. Możemy wyróżnić zespoły cech:
- cechy ekonomiczne: zawód wyuczony i wykonywany, stosunek do pracy (osoba czynna lub bierna zawodowo), źródło utrzymania, staż pracy, kwalifikacje zawodowe, zamożność;
- cechy kulturowe: język ojczysty, narodowość, wyznanie, wykształcenie;
- cechy socjologiczne: obywatelstwo, stanowisko służbowe, uczestnictwo, w organizacjach politycznych i stowarzyszeniowych.
S
Szczególnie ważne znacznie dla analizy demograficznej mają cechy geograficzne (przestrzenne). Do cech tych zalicza się: miejsce zamieszkania, miejsce pracy/nauki, miejsce zdarzenia demograficznego (urodzenia/zgonu).
... [ Pobierz całość w formacie PDF ]